مکمل غذایی چیست؟
چرا مکمل های غذایی؟
علت استفاده از مکمل غذایی به جای غذا یا در کنار آن چیست؟ آیا مصرف مکمل ها برای همه ی افراد لازم است؟ چه کسی می تواند مکمل ها را تجویز کند؟ معضلات استفاده از مکمل های غذایی چیست؟ برای پاسخ به این پرسش ها مقاله ی پیش رو را مطالعه کنید.
امروزه افراد زیادی همزمان با رژیم غذایی عادی خود و وعده‌های غذایی روزانه از ترکیباتی تحت عنوان مکمل نیز استفاده می‌کنند. اگرچه میزان مصرف مکمل های غذایی در هر فرد با دیگری فرق دارد. علاوه بر این، برای افراد زیادی مصرف مکمل‌های غذایی با تجویز پزشکان بسیار لازم است.
اگرچه به طور معمول همه ی افراد به مکمل احتیاج ندارند. اگر رژیم غذایی اصولی و طبق علم باشد، تمام مواد مغذی به مقدار لازم به فرد رسیده و نیاز به مکمل تغذیه‌ای وجود ندارد. مکمل‌های غذایی تنها جهت حمایت تغذیه‌ای و برای نائل شدن به نیت خاصی تجویز می‌شوند. اما مکمل های غذایی چه هستند؟
مکمل غذایی چیست؟
مکمل و انواع مختلف آن
به چیزی که تکمیل کننده ی رژیم غذایی روزانه ی افراد است، “مکمل” می گویند. انرژی مکمل‌ها طبق نوع آنها فرق دارد. در کل مکمل‌های غذایی شامل مواد غذایی هستند. یعنی چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، املاح، مواد معدنی ویتامین‌ها. در مکمل‌های غذایی به طور معمول مواد گفته شده در بالا در گونه ها و اندازه های متفاوت یافت می‌شوند. مکمل‌های ورزشی نیز در دو صورت غیر هورمونی و هورمونی وجود دارند.
مکمل‌های ورزشی غیر هورمونی به طور معمول حاوی موادی هستند که در مکمل‌های غذایی نیز وجود دارند. ولی مواد متشکله و میزان استفاده از آنها طبق نیاز ورزشکاران است. مکمل‌های ورزشی هورمونی افزون بر مواد غذایی هورمون‌ها و پیش‌ساز هورمون‌ها را نیز شامل هستند.
تفاوت مکمل‌غذایی با غذا
تجویز مکمل غذایی برای کودکان و سالمندان بسیار رایج است. دکتر لطفعلی پورکاظمی در کتاب خود تحت عنوان “ورزش، درمان بیماری‌ها” گفته است که در کل مکمل غذایی، کم حجم‌تر، خالص‌تر، قابل جذب‌تر و فاقد مواد غیر مؤثر و مواد اضافی است. در مکمل‌های غذایی ترکیبات غذایی به‌صورت اسیدهای آمینه، کربوهیدرات‌ها، اسیدهای چرب و گلیسرول، املاح و مواد معدنی و ویتامین‌ها هستند. اینها در اصل کوچکترین واحدهای سازنده ی ترکیبات غذایی هستند.
دلیل مصرف مکمل های غذایی به جای غذا یا در کنار آن چیست؟
بعضی اوقات شرایط مردم طوری است که باید مواد مغذی بیشتری به آنها برسد. در نتیجه، ضروری است غذا کم حجم‌تر، بدون مواد اضافی و قابل جذب‌تر باشد. فرض کنید برای تکمیل تغذیه‌ای فردی 70 کیلویی احتیاج است به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن او در روز ۲ گرم پروتئین به او برسد. در چنین وضعیت خاصی اگر تنها راه پروتئین رساندن به بدن، گوشت باشد سخت می شود. چون فرد با توجه به نوع گوشتی که می خورد احتیاج دارد حدود ۷۰۰ تا ۱۴۰۰ گرم گوشت به صورت روزانه در رژیم غذایی خود بگنجاند. قطعا تحمل کردن این رژیم سنگین برای هر فردی سخت است. در نتیجه، مصرف مکمل‌های پروتئینی بسیار پیشنهاد می‌شود. زیرا کم حجم‌تر و خالص می باشند.
در رابطه با ورزشکاران هم به خاطر تمرینات سنگین و حرفه‌ای، لازم است که مکمل‌های غذایی مصرف کنند. البته که از نوع مجاز آن.
مکمل غذایی چیست؟
چه کسی صلاحیت تجویز مکمل های غذایی را دارد؟
طبق قانون، تجویز کننده ی مکمل های غذایی باید دارای شماره ی نظام پزشکی باشد. در نتیجه به صورت معمول صلاحیت تجویز مکمل های غذایی به عهده ی پزشک است. پزشک باید پس از بررسی وضعیت بیمار و انجام معاینات دقیق و در صورت نیاز انجام آزمایش‌های پاراکلینیک، اوضاع و صحت و سلامت فرد را بررسی کند.
در حقیقت این بر عهده ی پزشک است که نوع رژیم غذایی افراد را مشخص کند. شاید رژیم غذایی معمولی، کم کالری یا با کالری زیاد، کم پروتئین یا مملو از پروتئین، کم نمک، دارای مایعات، دارای سبزیجات پخته و یا رژیم‌های ویژه باشد. لازم به ذکر است که تهیه ی گوناگونی غذایی و تنظیم رژیم غذایی بر مبنای دستور پزشک به وسیله ی کارشناس تغذیه انجام می شود.
مشکلات مصرف مکمل‌های غذایی و ورزشی
معضی از مکمل‌هایی غذایی دارای ترکیباتی هستند که روی برچسب آنها ذکر نشده است. یعنی مصرف کننده احتمال دارد مکملی را مصرف کند که مواد دیگری – به جز آنچه مد نظر دارد – داشته باشد. که روی برچسب محصول ذکر نشده و این شاید یکی مشکلات استفاده از مکمل‌هاست. یکی از موارد دیگری که باید در مصرف مکمل ها به آن توجه شود، دوز مناسب است. برخی از ترکیبات موجود در مکمل ها به خصوص آنها که جذبشان محلول در آب نیست به آسانی دفع نمی شوند و حتی دوز بالای آنها سمی است. پس با استفاده از دوز بالا، بدن در معرض خطر قرار می گیرد.