آسیب به DNA و پیری سلول ها
در این رابطه نیز بخوانید:
مکمل ضد پیری فینیتی Finiti چیست؟
کمپانی جنس شناخت پیری
سلول های بنیادی و افزایش طول عمر
بسیاری از افراد از پیر شدن خود ناراحت هستند. زمانی که روی پوستشان چین و چروک یا لک ها پدیدار می شوند. و یا اینکه کم حافظه می شوند. همچنین در پیری در بسیاری از دستگاه های بدن مانند دستگاه گردش خون و دستگاه ایمنی نیز اختلالاتی پدید می آید. با وجود اینکه پیری رویدادی است که همه افراد را درگیر و آزرده می کند، کمتر کسی از نحوه دقیق رخ دادن آن اطلاع دارد. پیری در واقع رابطه مستقیم با DNA موجود در کروموزوم های سلول های ما دارد. در ادامه در این رابطه به شما اطلاعات بیشتری می دهیم.
DNA چیست؟
مولکولهای DNA مولکول هایی دراز و خطی هستند که حالت مارپیچی دارند. DNA حاوی تمام ژن های بدن است. از روی این ژن ها پروتئین ها ساخته می شوند و فعالیت های بدن را کنترل می کنند. در انتهای DNA قسمت هایی به نام تلومر وجود دارند.
تلومر چیست؟
تلومرها نیز از جنس خود DNA می باشند. اما وظیفه این نواحی فقط محافظت کردن از DNA می باشد. تلومرها کمک می کنند تا DNA تحلیل نرود و بتواند به خوبی عملیات پروتئین سازی اش را انجام دهد. تحقیقات نشان داده است که تلومرها با گذشت زمان کوتاه می شوند. کوتاه شدن تلومرها با پیر شدن رابطه مستقیم دارد.
عملکرد تلومراز
تلومراز آنزیمی است که از کوتاه شدن تلومرها جلوگیری می کند. این آنزیم اولین باز در سلول های جنینی یافت شد. اگر تلومراز وجود داشته باشد سلول هیچگاه پیر نمی شود و عمواره جوان می ماند. این امر در سلول های سرطانی نیز دیده می شود. با ایجاد اختلالات در سلول ها، آنها هیچگاه نمی میرند.
نقص تلومراز دلیل وجود بیماری های ارثی می باشد. زیرا عملکرد نادرست تلومراز موجب آسیب رسیدن به سلول ها می شود.
این امر آنقدر اهمیت دارد که جایزه نوبل به کشف مکانیسم های درون سلولی اختصاص یافت. به دلیل اینکه با کشف این مکانیسم ها می توان سلول را تحت کنترل درآورد و روش های درمانی جدیدی به وجود آورد.
تلومر همچنین از چسبیدن کروموزوم ها به یکدیگر جلوگیری می کند.
کشف تلومراز
زمانی که دانشمندان شیوه همانندسازی در کروموزوم ها را دریافتند، توانستند به وجود تلومرها در انتهای کروموزوم ها پی ببرند. زیرا در همانند سازی DNA که توسط آنزیم پلیمراز انجام می شود انتهای کروموزوم ها کپی نمی شوند. بنابراین باید با هر کپی برداری ژنتیکی DNA به مرور زمان کوتاه می شد. اما در حقیقت این اتفاق نمی افتاد. بنابراین دانشمندان دریافتند که تلومرها به طور جداگانه اثر می گذارند.
الیزابت بلک برن محققی بود که توانست پی ببرد که توالی DNA در بخشی در انتهای کروموزوم کاملا مشخص تکرار می شود. او حتی نوع این توالی را مشخص کرد و دریافت که کد CCCCAA به طور متناوب تکرار می شود. در این زمان دانشمند دیگری به نام جک زوستاک دریافت که DNA خطی زمانی که به درون مخمر فرستاده شود به سرعت تجزیه می شود. بعدها بلک برن و زوستاک با هم همکاری کردند. آنها توالی CCCCA را به انتهای DNA خطی متصل کردند و آن را به سلول مخمر وارد کردند. نتایج شگفت انگیز بود. توالی CCCCAA که همان توالی تلومر بود توانسته بود از تجزیه شدن DNA جلوگیری کند. بعدها این تحقیقات کاملتر شد و توالی تلومرها در تمامی جانداران به اثبات رسید.
تلومر پیری سلول را به تعویق می اندازد
گروه زوستاک بر روی سلول های مخمر فعالیت کردند. آنها توانستند سلول هایی را که به دلیل جهش ژنی تلومرهایشان کوچک شده بود بررسی کنند. آنها مشاهده کردند که این سلول ها رشد کندی دارند و حتی گاهی از تقسیم شدن باز می ایستند. بنابراین دریافتند که کوچک شدن تلومر باعث پیری زودرس و مرگ سلول می شود. در حالیکه تلومر سالم می تواند مانع از آسیب رسیدن به کروموزوم ها شده و پیر شدن سلول ها را به تعویق بیندازد. بعدها مشخص شد که حتی مرگ سلول های انسانی نیز می تواند به وسیله تلومرها به تأخیر بیفتد.
امروزه تحقیقات گسترده تری انجام شده و دانشمندان می دانند که DNA موجود در تلومر پروتئین هایی را که می توانند کلاهک حفاظتی در اطراف DNA به وجود بیاورند به خود جذب می کنند.
پیری به عوامل زیادی بستگی دارد
امروزه مححقان اعتقاد دارند که کوتاه شدن تلومر هم می تواند بر پیری یک سلول اثر بگذارد و هم بر پیری کل موجود زنده. اما پیری رخدادی است که بسیار پیچیده است و به عوامل زیادی بستگی دارد. ولی امروز می دانیم که تلومر قطعا یکی از آنهاست. اما در برخی موارد تلومر اهمیت کمتری دارد. به طور مثال در قسمت هایی که سلول های طبیعی بدن به طور طبیعی نیازی به تقسیم شدن زیاد ندارند. بنابراین کروموزوم های آنها نیز در معرض خطر کوتاه شدگی قرار ندارند و وجود تلومر کم اهمیت می شود.
جلوگیری از سرطان با کشف تلومر
سلول های سرطانی به طور نامحدود و به سرعت تقسیم می شوند و از مرگ سلولی فرار می کنند. این سلول ها اغلب تلومراز فعال دارند. بنابراین این احتمال به وجود آمد که شاید بتوان سلول های سرطانی را با از بین بردن تلومراز آنها درمان نمود. امروزه تحقیقات زیادی در این زمینه در حال انجام است و محققان در پی ارزیابی واکسنی هستند که بتوانند در مقابل سلول هایی بایستند که فعالیت تلومراز آنها بسیار بالاست.
ارتباط بیماری های وراثتی و تلومراز
بسیاری از بیماری های وراثتی نیز به دلیل نقص در تلومراز می باشند. به طور مثال یک بیماری مادرزادی به نام آنمی پلاستیک وجود دارد که در آن سلول های بنیادی موجود در مغز استخوان کم خونی شدیدی را باعث می شوند. همچنین بیماری های وراثتی مربوط به پوست و شش ها نیز به خاطر اختلال در فعالیت تلومراز پدید می آیند.
برای تماس با ایران جنس میتوانید از طریق تماس با 09121394944 و یا شماره ثابت 02188563259 تماس حاصل فرمایید. کارشناسان ما بصورت 24 ساعته آماده پاسخ گویی به سوالات شما عزیزان هستند.